ຍ້ອຍຮອຍ ວັນທີ່ 21 ມີນາ ວັນຄຽດແຄ້ນຂອງປະຊາຊົນລາວເມືອງທ່າແຂກ

ຈາກເພກ Prince Souphanouvong ໄດ້ໂພສເລົ່າເຫດການວັນທີ່ 21 ມີນາ 1946 ວ່າ:
ເຮືອບິນ “ສະປິດໄຟຣ໌” ຂອງຝຣັ່ງສ໌ ຖະລົ່ມ ທ່າແຂກ 21 ມີນາ 1946. ວັນທີ່ 21 ມີນາ 1946 ເວລາ 4 ໂມງ 50 ນາທີ ພວກຝຣັ່ງສ໌ໃຊ້ຍົນ “ສະປິດໄຟຣ໌” 4 ລຳ ບິນຂຶ້ນຫວ່ານ ໃບປິວ ທີ່ມີລາຍເຊັ່ນ ຂອງຜູ້ບັນຊາການ ທະຫານສູງສຸດ ຂອງຝຣັ່ງສ໌ປະຈຳຢູ່ອິນໂດຈີນເຊິ່ງມີເນື້ອໃນວ່າ:'' ໃຫ້ກອງກຳລັງປະກອບອາວຸດປະຈຳເມືອງທ່າແຂກ ອອກມາຍອມຈຳນົນທີ່ທາງ 3 ແຍກ ກິໂລແມັດທີ່ 4 ນາມະລາດ ໂດຍດ່ວນ. ຖ້າບໍ່ປະຕິບັດພາຍ ໃນ 15 ນາທີ ເມືອງທ່າແຂກ ຈະຖືກທຳລາຍ ແລະ ທຸກຄົນ ຈະຖືກດັບສູນ! '' ແຕ່ ກອງທັບກູ້ຊາດລາວ ຂອງ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ໄດ້ເດັດດ່ຽວ ເປັນນໍ້າຫນຶ່ງໃຈດຽວ ບໍ່ຍອມຈຳນົນ ຕໍ່ ຝຣັ່ງສ໌ ແລະ ສຽງປືນ ກໍແຕກຂຶ້ນໃນໄລຍະຕໍ່ມາ. ບັ້ນຮົບ ປ້ອງກັນ ທ່າແຂກ ໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນ ຢ່າງດຸເດືອດ...ພວກສັດຕູ ໄດ້ນຳໃຊ້ທັງປືນໃຫຍ່ ແລະ ເຮືອບິນສູ້ຮົບເຂົ້າ ທຳລາຍຕົວເມືອງທ່າແຂກ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ຜູ່ບໍລິສຸດ ລົ້ມຕາຍ ເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ.

ຮອດເວລາ 12 ໂມງທ່ຽງຂອງ ວັນດຽວກັນ ເມື່ອເຫັນວ່າ ສະພາບການ “ເຫຼັກຫຼາຍກ່ວາຖ່ານ” ແລະ ເພື່ອຮັກສາຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງຄະນະປ້ອງກັນຈິ່ງຮ້ອງຂໍໃຫ້ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ຂ້າມໄປນະຄອນພະນົມເພື່ອຫຼົບໄພເສຍກ່ອນ, ແຕ່ເພິ່ນຊໍ້າພັດ ບໍ່ຍອມໄປ ເພາະຕ້ອງບັນຊາ ແນວຮົບ, ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ໄດ້ເວົ້າຂຶ້ນວ່າ:
'' ຈະໜີຈາກປະຊາຊົນໄດ້ຢ່າງໃດ ໃນເມື່ອເມືອງ ທ່າແຂກ ຍັງມີນັກຮົບກູ້ຊາດ ຕໍ່ສູ້ກັບສັດຕູຢູ່ ''.
ຄຳເວົ້າດັ່ງກ່າວ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມກ້າຫານ ແລະ ເດັດດ່ຽວຕໍ່ສູ້ ຍອມເສຍສະຫຼະແມ່ນແຕ່ຊີວິດ ເພື່ອປະເທດຊາດ ເພື່ອປະຊາຊົນຂອງ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ຢ່າງແທ້ຈິງ!

“ ຄວາມຮັກຊາດ ຍ່ອມແຮງກ່ວາ ຄວາມຕາຍ ”- ແມ່ນ ຄຳເວົ້າ ໃນຕອນແລງ ຂອງວັນພະຫັດ, 21 ມີນາ 1946 ຂອງ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ເມື່ອ ຖືກບາດເຈັບສາຫັດ ຈາກກະສູນປືນກົນ ຂອງເຮືອບິນ “ສະປິດໄຟຣ໌” ຂອງຝຣັ່ງສ໌ ເວລາຂ້າມນຳ້ຂອງ ໂດຍເຮືອຈັກນ້ອຍ. ເຮືອຍັງເຫລືອລຳດຽວ, ຈັກເຮືອເພ ຈິ່ງມີນັກຮັກຊາດຈຳນວນຫນຶ່ງ ຕ້ອງລົງນຳ້ ທັງລອຍທັງດັນເຮືອ ຂ້າມນຳ້ຂອງ ໄປທາງ ນະຄອນພະນົມ(ປະເທດໄທ). ເລືອດ ຂອງ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ ໄຫລອອກຈາກບາດແຜ ໄດ້ລິນຫລັ່ງລົງ ນຳ້ຂອງ ປົນກັບກະແສເລືອດ ຂອງປະຊາຊົນ ຄົນຮັກຊາດ ວິລະຊົນ ໃນວັນນັ້ນ.
ລູກກະສູນ ໄດ້ຈີກເນື້ອຫນັງ ເຂົ້າດ້ານຫລັງ ຫ່າງໄປທາງກຳ້ຊ້າຍ ຂອງກະດູກສັນຫລັງ, ດັກລົງລຸ່ມຫົວໃຈ ທີ່ສູບສີດເລືອດຮັກຊາດ ຢ່າງວຸດວິດ, ແລ້ວ ຊອດອອກຂ້າງຊ້າຍ ທຳລາຍ ອະໄວຍະວະ ພາຍໃນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ກະດູກຂ້າງ ແຕກຫັກ ສອງ ຊີກ.